Cantata BWV 39
Brich dem Hungrigen dein Brot
Nederlandse vertaling [Dutch Translation]
Cantate BWV 39 - Breek voor de hongerige uw brood

Gebeurtenis: 1e Zondag na Trinitatis

Originele Duitse tekst [Original German Text]

Nederlandse vertaling [Dutch Translation]

Erster Teil

Deel 1

1. Coro

1. Koor

Flauto I/II, Oboe I/II, Violino I/II, Viola, Continuo

Brich dem Hungrigen dein Brot und die, so in Elend sind, führe ins Haus! So du einen nackend siehest, so kleide ihn und entzeuch dich nicht von deinem Fleisch. Alsdenn wird dein Licht herfürbrechen wie die Morgenröte, und deine Besserung wird schnell wachsen, und deine Gerechtigkeit wird für dir hergehen, und die Herrlichkeit des Herrn wird dich zu sich nehmen.

Breek voor de hongerige uw brood en neem in huis wie in ellende zijn. Als u iemand naakt ziet, kleedt hem dan en onttrek u niet aan uw eigen vlees en bloed. Dan zal uw licht doorbreken als het morgenrood en uw genezing zal snel toenemen, en uw gerechtigheid zal voor u uitgaan en de heerlijkheid van de Heer zal u tot zich nemen.

2. Recitativo B

2. Recitatief (B)

Continuo

Der reiche Gott wirft seinen Überfluss
Auf uns, die wir ohn ihn auch nicht den Odem haben.
Sein ist es, was wir sind; er gibt nur den Genuss,
Doch nicht, dass uns allein
Nur seine Schätze laben.
Sie sind der Probestein,
Wodurch er macht bekannt,
Dass er der Armut auch die Notdurft ausgespendet,
Als er mit milder Hand,
Was jener nötig ist, uns reichlich zugewendet.
Wir sollen ihm für sein gelehntes Gut
Die Zinsen nicht in seine Scheuren bringen;
Barmherzigkeit, die auf dem Nächsten ruht,
Kann mehr als alle Gab ihm an das Herze dringen.

De rijke God werpt ons zijn overvloed toe,
ons die zonder hem niet eens ademen kunnen.
Hem behoren wij toe, hij geeft ons slechts het vruchtgebruik,
maar niet zo dat zijn schatten
ons alleen maar laven:
ze zijn de toetssteen
waarmee hij duidelijk maakt dat hij ook de armen hun levensbehoeften
schonk toen hij ons met milde hand
rijkelijk toebedeelde wat ieder nodig heeft.
Wij hoeven de opbrengst van zijn
geleende goed niet in zijn schuren te brengen:
de barmhartigheid die wij de naaste betonen
raakt hem meer dan alle offers in het hart.

3. Aria A

3. Aria (A)

Violino solo, Oboe I, Continuo

Seinem Schöpfer noch auf Erden
Nur im Schatten ähnlich werden,
Ist im Vorschmack selig sein.
Sein Erbarmen nachzuahmen,
Streuet hier des Segens Samen,
Den wir dorten bringen ein.

Om al op aarde een afschaduwing te zijn
van onze Schepper,
is een voorproef van de zaligheid.
Om zijn ontferming na te bootsen
moeten wij hier het zaad van de zegen uitstrooien
dat we ginds zullen oogsten.

Zweiter Teil

Deel 2

4. Aria B

4. Aria (B)

Continuo

Wohlzutun und mitzuteilen vergesset nicht; denn solche Opfer gefallen Gott wohl.

Vergeet niet wèl te doen en méé te delen; want in zulke offers schept God behagen.

5. Aria S

5. Aria (S)

Flauto I/II all' unisono, Continuo

Höchster, was ich habe,
Ist nur deine Gabe.
Wenn vor deinem Angesicht
Ich schon mit dem meinen
Dankbar wollt erscheinen,
Willt du doch kein Opfer nicht.

Allerhoogste, wat ik heb
is niets dan uw gave.
Zelfs wanneer ik dankbaar
met het mijne voor uw aangezicht
zou willen verschijnen,
wenst u toch geen offer.

6. Recitativo A

6. Recitatief (A)

Violino I/II, Viola, Continuo

Wie soll ich dir, o Herr, denn sattsamlich vergelten,
Was du an Leib und Seel mir hast zugutgetan?
Ja, was ich noch empfang, und solches gar nicht selten,
Weil ich mich jede Stund noch deiner rühmen kann?
Ich hab nichts als den Geist, dir eigen zu ergeben,
Dem Nächsten die Begierd, dass ich ihm dienstbar werd,
Der Armut, was du mir gegönnt in diesem Leben,
Und, wenn es dir gefällt, den schwachen Leib der Erd.
Ich bringe, was ich kann, Herr, lass es dir behagen,
Dass ich, was du versprichst, auch einst davon mög tragen.

Hoe zal ik u, o Heer, genoeg vergelden
wat u mij hebt welgedaan naar lichaam en ziel?
Ja, wat ik nog steeds ontvang, en dat niet zelden,
waarvoor ik u elk uur roemen kan?
Ik heb niets dan mijn geest aan u te geven
en aan mijn naaste de wens hem te dienen
en aan de armen wat u mij gegund hebt in dit leven
en, als het u behaagt, dit zwakke aardse lichaam.
Ik breng, Heer, wat ik kan, laat het u behagen
zodat ik eens ontvangen mag wat u belooft.

7. Choral

7. Koraal

Flauto I/II in octava e Oboe I/II e Violino I col Soprano, Violino II coll'Alto, Viola col Tenore, Continuo

Selig sind, die aus Erbarmen
Sich annehmen fremder Not,
Sind mitleidig mit den Armen,
Bitten treulich für sie Gott.
Die behülflich sind mit Rat,
Auch, womöglich, mit der Tat,
Werden wieder Hülf empfangen
Und Barmherzigkeit erlangen.

Zalig zij die uit erbarmen
zich de nood van een ander aantrekken,
die medelijden hebben met de armen
en voor hen tot God bidden.
Die behulpzaam zijn met raad
en zo mogelijk metterdaad,
zullen zelf ook hulp ontvangen
en barmhartigheid ondervinden.

Nederlandse vertaling: Leo de Leeuw

Contributed by Eduard van Hengel (August 2019)